In Vlaardingen is het gelukt: een windpark van de coöperatie!
Ze draaien! Het Oeverwindpark, twee coöperatieve windmolens van het Vlaardings Energie Collectief en De Windvogel, werd in maart van dit jaar feestelijk geopend. En er zijn zelfs al plannen voor uitbreiding. Het kost een paar jaar, maar dan heb je ook wat. Bestuurslid Ada Pellearts: “Het was echt pionieren.” Ze pleit voor meer kennisdeling binnen de coöperatieve beweging.
“We dachten aan anderhalf jaar. Of twee misschien.” Ada Pellearts van energiecoöperatie Vlaardings Energie Collectief moet een beetje lachen als ze eraan terugdenkt. “In die periode zouden we toch wel een windmolenproject moeten kunnen ontwikkelen?” Inmiddels is VEC acht jaar verder, maar nu staan de twee windturbines van windpark Oeverwind er dan ook echt, aan het doorgaande fietspad langs Het Scheur tussen Vlaardingen en Maassluis.
Windmolen geen bezwaar
Aan de overkant van het water is de skyline van Pernis zichtbaar, met de rokende schoorstenen van de petrochemische industrie. De locatie verklaart misschien waarom er weinig bezwaren van omwonenden waren tegen de plaatsing van de windmolens. “Zo’n windmolen is misschien niet ideaal,” zegt Ada, “maar altijd beter dan wat daar aan de overkant staat.” Wat ook meewerkte was de bouw van de Blankenburgtunnel, een veel ingrijpender project dat op hetzelfde moment werd aangelegd als Oeverwind en waar veel meer aandacht naar uitging. In elk geval kwamen er op elk van de drie informatieavonden niet meer dan een bezoeker of 30. En dat waren deels coöperatieleden met geïnteresseerde vragen over het plan.
Tegenvaller
Maar ook zonder tegenstand van de omgeving loop je als windcoöperatie tegen onverwachte omstandigheden aan. Er brak een coronacrisis uit. En een oorlog in Oekraïne. De kosten voor materialen, transport en arbeid stegen, de rente ging omhoog en de begrote 8 ton voor eigen inbreng werd 2 miljoen. Allemaal onvoorzien. Nog een tegenvaller: de provincie noch de gemeente kon of wilde garant staan voor een banklening en ook niet voor de lening die het fonds Schiedam Vlaardingen wilde verstrekken. Lastig voor het VEC, want de coöperatie wilde per se 51% van de aandelen in handen hebben om de zeggenschap voor de leden goed te regelen. Dat betekende dat er een flinke eigen financiële inbreng nodig was, terwijl de aandelenuitgifte nog niet echt op stoom was gekomen.
Tip van Ada: Gebruik de kennis van ál je leden, niet alleen van het bestuur. Ze hebben allemaal een eigen netwerk, met nuttige contacten die je verder kunnen helpen met advies of praktische hulp.
Hulp van De Windvogel
Coöperatief partner De Windvogel bood uitkomst. Die bood VEC aan om langer de tijd nemen het geld van participanten bij elkaar te krijgen. Ada: “Dat was heel fijn natuurlijk, zonder de Windvogel was het ons allemaal niet gelukt. Maar geld lenen bij certificaathouders is met de 4% rente die we uitkeren wel relatief duurder dan de bank. Het was goedkoper geweest om een lening af te sluiten via de overheid. Dat had ons meer financiële ruimte hebben gegeven voor andere projecten.” Zo ging er veel tijd verloren met pogingen om hulp van de overheid te krijgen bij de financiering. Er waren meer momenten waarop het doorbijten was. De Blankenburgtunnel zou de ideale afnemer van de Oeverwindstroom zijn, want die ligt praktisch naast de molens en heeft 24/7 stroom nodig. Helaas kwam er geen akkoord van Rijkswaterstaat. Ada Pellearts: “Erg jammer, want we voeren nota bene overheidsbeleid uit. Dan verwacht je meer medewerking.”
Zonnedaken
Gelukkig stonden daar mooie successen tegenover. Tussen alle bedrijven door slaagde VEC er bijvoorbeeld in om twee coöperatieve zonnedaken te realiseren, met respectievelijk 220 en 230 panelen en 74 deelnemers. Je moet soms een beetje geluk hebben: het eerste dak, op een bedrijfspand, werd gratis en voor niets beschikbaar gesteld door een welwillende lokale ondernemer. De woningcorporatie gunde VEC een dak op een appartementencomplex om vol te leggen.
Pionieren
Het jaarverslag over 2023 spreekt van een ‘topjaar’. Goed genoeg om voorzichtig na te denken over uitbreiding van windpark Oeverwind met een grote, of meerdere kleine windturbines. Maar VEC is voorzichtig, want de energieprijzen fluctueren flink. “Eerst maar eens inzicht krijgen in de opbrengsten over de langere termijn” aldus Ada Pellearts.
Als gepensioneerd gemeenteambtenaar kijkt ze met enige verbazing terug op wat je als clubje goedwillende vrijwilligers voor elkaar kunt krijgen. “We zijn echt aan het pionieren geweest. En we hebben veel deskundigheid in het bestuur op het gebied van wet- en regelgeving en financiën, dat scheelt. Maar dat het hiertoe zou leiden….” Een wens heeft ze ook: “Er zit veel kennis in de coöperatieve beweging, maar je weet niet altijd waar je die kunt vinden. Het heeft ons bijvoorbeeld veel tijd gekost om de samenwerkingsovereenkomst met De Windvogel goed op papier te krijgen. Het zou handig zijn als we elkaar met dat soort dingen beter kunnen helpen.”
Vlaardings Energie Collectief (VEC)
Gemeente: Vlaardingen (ca 73.000 inwoners)
Aantal leden: 245
Postcoderozen: 2
Windmolens: 2
In voorbereiding: meer windmolens
Participeer ook in Oeverwind
Je kunt nog participeren in de windmolens van VEC en De Windvogel, ook als je niet in de buurt woont. Vanaf € 50 draag je bij aan de opwek van duurzame, lokale energie. Je krijgt ook nog een interessante rente van 4% op je inleg. Meer informatie op de website van VEC.